Wycinanie drzew bez zezwolenia

Wycinka drzew była obwarowana przez wiele lat obowiązkiem uzyskania stosownej zgody w formie decyzji administracyjnej. Od jakiegoś czasu te ograniczenia zostały zniesione. Oczywiście nie oznacza to, że wycięcie każdego drzewa może odbyć się bez powiadomienia odpowiednich organów władzy – jeśli tak zrobimy, narażamy się na surowe konsekwencje prawne.

Wycinka drzew przepisy

Przez wiele lat wycinanie drzew i krzewów wymagało uzyskania zezwolenia właściwej gminy. W przypadku nielegalnego usunięcia tego rodzaju roślin, nawet z prywatnej posesji, właściciel narażał się na surową odpowiedzialność finansową – nierzadko liczoną w tysiącach złotych. Jedyną formą obrony było wówczas udowodnienie, że wycięte drzewo zagrażało bezpieczeństwu ludzi.

Zgodnie z treścią art. 83 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości lub jej części może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia wydanego na wniosek:

  • posiadacza nieruchomości – za zgodą właściciela tej nieruchomości;
  • właściciela urządzeń przesyłowych (gaz, prąd, woda) – jeżeli drzewo lub krzew zagrażają funkcjonowaniu tych urządzeń.

Powyższa regulacja została stworzona w celu ochrony środowiska naturalnego – zbyt duża liczba wycinanych drzew i krzewów bez pozwolenia i kontroli mogłaby bowiem doprowadzić do poważnych naruszeń równowagi w naszym ekosystemie.

Oczywiście zgoda na wycięcie nie będzie potrzebna w każdym przypadku. Jak podkreślił WSA w Krakowie w wyroku z dnia 22 stycznia 2020 r. (sygn. akt II SA/Kr 807/19), zasadą jest ochrona drzew i ich zachowanie, jako podlegającego ochronie prawnej elementu przyrody, a ustawodawca pozwala od zasady tej odstąpić w ściśle określonych przypadkach.

Jakie drzewa można wyciąć bez zezwolenia?

Zgodnie z treścią art. 83f omawianej ustawy, zgoda na wycięcie nie jest potrzebna w przypadku:

  • krzewu albo krzewów rosnących w skupisku, o powierzchni do 25 m2,
  • krzewów na terenach pokrytych roślinnością pełniącą funkcje ozdobne, urządzoną pod względem rozmieszczenia i doboru gatunków posadzonych roślin, z wyłączeniem krzewów w pasie drogowym drogi publicznej, na terenie nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków oraz na terenach zieleni,
  • drzew, których obwód pnia na wysokości 5 cm nie przekracza:
  • 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego,
  • 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
  • 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew;
  • drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej,
  • drzew lub krzewów usuwanych w celu przywrócenia gruntów nieużytkowanych do użytkowania rolniczego,
  • drzew lub krzewów na plantacjach lub w lasach w rozumieniu ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach,
  • drzew lub krzewów owocowych, z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków lub na terenach zieleni,
  • drzew lub krzewów usuwanych w związku z funkcjonowaniem ogrodów botanicznych lub zoologicznych,
  • drzew lub krzewów usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu z obszarów położonych między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego, z wału przeciwpowodziowego i terenu w odległości mniejszej niż 3 m od stopy wału,
  • drzew lub krzewów, które utrudniają widoczność sygnalizatorów i pociągów, a także utrudniają eksploatację urządzeń kolejowych albo powodują tworzenie na torowiskach zasp śnieżnych, usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu,
  • drzew lub krzewów stanowiących przeszkody lotnicze, usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu,
  • drzew lub krzewów usuwanych na podstawie decyzji właściwego organu ze względu na potrzeby związane z utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych szczegółowych,
  • drzew lub krzewów usuwanych z obszaru parku narodowego lub rezerwatu przyrody nieobjętego ochroną krajobrazową,
  • drzew lub krzewów usuwanych w ramach zadań wynikających z planu ochrony lub zadań ochronnych parku narodowego lub rezerwatu przyrody, planu ochrony parku krajobrazowego, albo planu zadań ochronnych lub planu ochrony dla obszaru Natura 2000,
  • prowadzenia akcji ratowniczej przez jednostki ochrony przeciwpożarowej lub inne właściwe służby ustawowo powołane do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia,
  • drzew lub krzewów stanowiących złomy lub wywroty usuwanych przez:
  • jednostki ochrony przeciwpożarowej, jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, właścicieli urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego, zarządców dróg, zarządców infrastruktury kolejowej, gminne lub powiatowe jednostki oczyszczania lub inne podmioty działające w tym zakresie na zlecenie gminy lub powiatu,
  • inne podmioty lub osoby, po przeprowadzeniu oględzin przez organ właściwy do wydania zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu, potwierdzających, że drzewa lub krzewy stanowią złom lub wywrot,
  • drzew lub krzewów należących do gatunków obcych, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 120 ust. 2f ustawy o ochronie przyrody.

Uzyskanie zezwolenia na wycięcie drzewa lub krzewu nie będzie konieczne, pod warunkiem, że fakt wycinki zwolnionej z tego obowiązku będzie zakomunikowany właściwym władzom samorządowym. To jednak nie jedyny warunek legalnej wycinki. Według obowiązującej regulacji, po usunięciu drzew lub krzewów, na danej nieruchomości nie będzie można prowadzić żadnej działalności gospodarczej przez okres 5 lat. Warto także zaznaczyć, że powyższe obowiązki dotyczyć będą osób fizycznych, a nie przedsiębiorców.

Jak uzyskać zezwolenie na wycinkę drzew?

Jeśli planowana wycinka drzew wymaga uzyskania stosownej zgody, formalności można załatwić w:

  • starostwie powiatowym,
  • urzędach marszałkowskich,
  • urzędach miast lub gmin,
  • wojewódzkich urzędach ochrony zabytków,
  • urzędach dzielnicowych m.st. Warszawy,
  • urzędach miast na prawach powiatu

Zgoda na wycięcie wiąże się z oględzinami drzewa lub krzewu przeznaczonego do usunięcia. Urzędnik kontaktuje się z wnioskodawcą i uzgadnia termin oględzin działki. Podczas oględzin sprawdza się, czy usunięcie drzewa lub krzewów może naruszyć zakazy obowiązujące w stosunku do chronionych gatunków roślin, zwierząt lub grzybów, np. czy podczas usuwania drzewa zostanie zniszczone siedlisko chronionych owadów, zniszczone gniazdo ptaków, zniszczony zostanie okaz chronionego porostu lub usuwana roślina objęta jest ochroną gatunkową.

Jeśli tak, to urząd zawiesi postępowanie do czasu, gdy uzyskasz zezwolenie na odstępstwo od zakazów obowiązujących w stosunku do gatunków chronionych. Urzędnik zmierzy również drzewa lub krzew.

W niektórych przypadkach twój wniosek może wymagać uzgodnienia z innymi instytucjami. Uzgodnienia mogą przedłużyć wydanie ci decyzji nawet od 30 do 60 dni.

Na zakończenie dodajmy, że gmina będzie mogła zakazać wycinki, jeśli drzewo będzie cenne przyrodniczo, tzn. będzie nosiło znamiona drzewa pomnikowego. Kryteria, na podstawie których urzędnik będzie mógł wydać taki zakaz, mają zostać jednak określone dopiero w rozporządzeniu ministra środowiska, na które minister będzie miał pół roku od wejścia w życie przepisów.

Podstawa prawna: 

  • Art. 87f ustawy o ochronie przyrody